Günlük Bilim ‣ Bilimle Bak

.sbi_lb-loader span{--wpr-bg-ef6e7968-cc15-49ce-b36f-0fc6baa04f1e: url('https://bilimlebak.com/wp-content/plugins/instagram-feed/img/sbi-sprite.png');}.sbi_lb-nav span{--wpr-bg-13aae949-4feb-4720-aab2-4b9d4f5dbe03: url('https://bilimlebak.com/wp-content/plugins/instagram-feed/img/sbi-sprite.png');}.sby_lb-nav span{--wpr-bg-3ffb9202-61eb-49fb-9b4c-7a816e893b16: url('https://bilimlebak.com/wp-content/plugins/feeds-for-youtube/img/sby-sprite.png');}.sby_lb-data .sby_lb-close{--wpr-bg-af66e51c-349a-414c-8e57-f8647b58d1e0: url('https://bilimlebak.com/wp-content/plugins/feeds-for-youtube/img/close.png');}.slick-loading .slick-list{--wpr-bg-5e998e33-584a-42b0-9b44-fe9833d2dbcf: url('https://bilimlebak.com/wp-content/themes/blogar/assets/css/vendor/ajax-loader.gif');}select{--wpr-bg-1ab32441-46d3-486c-aa98-9c4fcdd9b328: url('https://bilimlebak.com/wp-content/themes/blogar/assets/images/icons/arrow-icon.png');}.content-block.modern-post-style .post-thumbnail::before{--wpr-bg-fda190c4-5ea8-414b-babc-3941619cc245: url('https://bilimlebak.com/wp-content/themes/blogar/assets/images/icons/shape-01.png');}.axil-single-widget select,.widget-sidebar select{--wpr-bg-8c95d94d-5d21-4033-b354-699c85b60a04: url('https://bilimlebak.com/wp-content/themes/blogar/assets/images/icons/arrow-icon.png');}.axil-post-details select{--wpr-bg-50229872-85e9-460b-8154-506e09add7be: url('https://bilimlebak.com/wp-content/themes/blogar/assets/images/icons/arrow-icon.png');}body.active-dark-mode .content-block.modern-post-style .post-thumbnail::before{--wpr-bg-5a58b421-1e6c-423a-9e82-4067aeb7a21a: url('https://bilimlebak.com/wp-content/themes/blogar/assets/images/icons/shape-02.png');}.bg_image--4{--wpr-bg-b93ed235-cf26-4c09-93d7-866984a71ad7: url('https://bilimlebak.com/wp-content/themes/blogar/assets/images/bg/bg-image-4.jpg');}.rll-youtube-player .play{--wpr-bg-94dffc06-ca79-495b-8536-049afc3ef175: url('https://bilimlebak.com/wp-content/plugins/wp-rocket/assets/img/youtube.png');}

Light
Dark

bilimlebak

Dünya'nın %71’i suyla kaplı olmasına rağmen

Dünya'nın %71’i suyla kaplı olmasına rağmen, bu suyun %97’si okyanuslarda bulunur ve içilemez durumdadır. Kalan %3’lük tatlı suyun da çoğu buzullarda, yeraltında veya ulaşılması zor yerlerde olduğu için kullanılabilir su miktarı oldukça sınırlıdır. Bu durum, "Laboratuvarlarda su üretmek mümkün değil mi?" sorusunu akıllara getiriyor.

Teorik olarak su üretimi mümkündür; hidrojen ve oksijenin birleştirilmesiyle su oluşturulabilir. Ancak bu süreç, büyük miktarda açığa çıkan enerjiyi kontrol etmeyi gerektirir ve bu oldukça tehlikeli ve maliyetlidir. Hidrojenin yanıcı doğası ve oksijenin yanmayı hızlandırıcı özelliği, bu reaksiyonu kontrol etmeyi zorlaştırır. Tarihteki Hindenburg faciası, bu tür bir reaksiyonun ne kadar riskli olabileceğinin trajik bir örneğidir. 1937’de, bir zeplindeki hidrojen gazı oksijenle statik elektrik kıvılcımlarının etkisiyle reaksiyona girerek büyük bir patlamaya yol açtı.

Büyük ölçekli laboratuvar ortamında su üretmek, enerji maliyetleri ve güvenlik önlemleri nedeniyle ekonomik olarak uygulanabilir değildir. Bunun yerine, havadaki su buharını toplamak gibi daha yenilikçi ve sürdürülebilir çözümler geliştirilmektedir. Örneğin, Whisson Rüzgar Türbini, havadaki nemi yoğunlaştırarak düşük maliyetle günlük binlerce litre su üretebilir. Daha küçük cihazlar, özellikle felaket bölgelerinde, taşınabilir su üretimi için kullanılmaktadır. Bu cihazlar, havadaki su buharını toplayarak temiz içme suyu sağlar.

Sonuç olarak, su kıtlığını çözmenin en etkili yolu, elimizdeki kaynakları daha verimli kullanmak ve mevcut suyu korumaktır. Laboratuvar üretimi bir seçenek gibi görünse de, pratik ve sürdürülebilir alternatiflere odaklanmak daha akılcıdır.

@BilimleBak 🌌🧬

Hiç merak ettiniz mi, yaşlandıkça saçlarımı

Hiç merak ettiniz mi, yaşlandıkça saçlarımız neden beyazlar? Bu tamamen saç köklerimizde bulunan melanositlerden, yani minik boya fabrikalarından kaynaklanıyor! Melanositler, saçımıza rengini veren melanin pigmentini üretir. Ancak yaşlandıkça bu hücreler yavaş yavaş çalışmayı bırakır ve melanin üretimi azalır. Bunun yanında, saç köklerinde hidrojen peroksit gibi kimyasallar birikmeye başlar. Bu kimyasallar, melanin üretimini engelleyerek beyazlamayı hızlandırır—tıpkı bir boya fabrikasının hem işçilerini hem de hammaddelerini kaybetmesi gibi.

Genetik de bu sürecin en önemli belirleyicilerinden biridir. Örneğin, bazı insanlar 20’li yaşlarda beyazlamaya başlarken, diğerleri 50’lerine kadar hiç beyaz saç görmez. Ve evet, stresin de bir etkisi olabilir. Tam olarak “saçlarımızı beyazlatmasa” da stres, hücre hasarına yol açarak bu süreci hızlandırabilir. Beyaz saçlar, yaşlanmanın zarif bir göstergesi olabilir. Dürüst olalım, biraz gümüş ışıldaması herkese karizma katmaz mı?

@BilimleBak 🌌🧬

Osteo-odonto-keratoprosthesis (OOKP), gözdeki cid

Osteo-odonto-keratoprosthesis (OOKP), gözdeki ciddi kornea bozukluklarını tedavi etmek amacıyla geliştirilmiş yenilikçi bir cerrahi yöntemdir. Bu yöntemin temelinde, hastanın kendi dişinden bir parça kullanılarak, gözdeki kornea yerine bir yapay kornea yapılması yatmaktadır. OOKP, özellikle kornea bazlı körlük yaşayan, tedavi edilemeyen veya kornea nakli için uygun olmayan hastalar için umut verici bir alternatif olmuştur.

*Tarihçe
OOKP'nin kökenleri, 1960’ların sonlarına kadar gitmektedir. İlk olarak, 1960'lı yıllarda, İtalyan cerrahı Prof. Giuseppe Falcinelli tarafından geliştirilen bu yöntem, aslında geleneksel göz nakillerinin başarı oranlarını iyileştirmeye yönelik bir çözüm arayışıyla ortaya çıkmıştır. Ancak, asıl büyük gelişim, 1980'lerde Prof. Claudio Marigo tarafından gerçekleştirilmiştir. Marigo, OOKP tekniğini sistematik olarak uygulayarak bu cerrahi müdahalenin güvenliğini ve etkinliğini kanıtlamıştır.

*OOKP Nasıl Çalışır?
OOKP'nin temel prensibi, hastanın kendi dişi veya diş kökünü kullanarak bir yapay kornea yapmaktır. İşlem, iki ana aşamadan oluşur:

1- İlk aşamada, diş kökü (genellikle alt diş kökü), laboratuvarda işlenerek özel bir yapay kornea yapmak için kullanılacak şekilde hazırlanır.

2- İkinci aşamada ise bu diş parçası, gözün kornea bölgesine nakledilir. Gözdeki eski dokular çıkarılır ve yerine bu diş parçası yerleştirilir. Bu süreç, gözdeki kanlanmayı artırarak, iyileşme sürecini hızlandırır ve komplikasyon risklerini en aza indirir.

*OOKP'nin Avantajları ve Zorlukları
OOKP, geleneksel kornea nakline göre bazı avantajlara sahiptir. Örneğin, bazı hastalarda kornea nakli reddedebilirken, OOKP yöntemi hastanın kendi dokusunu kullandığı için bu riski ortadan kaldırır. Ayrıca, OOKP, kornea nakli yapılacak donör göz bulamayan hastalar için hayat kurtarıcı bir çözüm olabilir.

Sonuç olarak, Osteo-odonto-keratoprosthesis, göz hastalıklarına dair tıbbi müdahalelere ve cerrahi çözümlere olan ilgiyi artıran ve dünya çapında birçok hastaya umut ışığı tutan bir yöntem olmuştur.

@BilimleBak 🌌🧬

Neil için küçük bir adımdı, ama benim için

Neil için küçük bir adımdı, ama benim için muazzam bir sıçrayış! 👨‍🚀🚀

Bruce McCandless'in 1984 yılında gerçekleştirdiği bu ikonik uzay yürüyüşü, tarih yazdı. Ancak bu görev, sadece cesaret gerektiren bir adım değildi; aynı zamanda uzayda serbest hareketin ne kadar zor ve hayati olduğunu gösteren bir testti. İnsansız manevra ünitesinin kullanımı, uzayda bir astronotun hareket kabiliyetini genişletmişti. Ancak en ilginç noktalardan biri, McCandless’in saatte 28.000 km hızla ilerleyen bir mekikten ayrıldığı halde, kendini neredeyse sabit bir şekilde görmesiydi. Bu, serbest düşüş ve mikrogravite etkisi nedeniyle uzayda hızın, yeryüzündeki gibi hissedilmemesinin bir örneğiydi. Yörüngede hız sabit olduğu için, astronotlar ve mekik bu hızda hareket ederken, herhangi bir ivme ya da hız değişikliği hissetmezler. Böylece, uzayda duyularımızın algılamaları farklı bir boyuta taşınır. McCandless’in bu uzay yürüyüşü, sadece bir insanın cesaretini değil, uzay fiziğinin de sınırlarını test eden bir anıdır.

Ayrıca, bu görevde kullanılan teknolojinin önemi büyüktür çünkü astronotların serbest bir şekilde hareket edebilmesi, uzayda yapılan bilimsel araştırmaların ve keşiflerin çok daha verimli ve güvenli bir şekilde yapılmasını sağlamaktadır. Uzayda hareket etmek için gelişen her yeni teknoloji, insanlık için büyük bir adım ve aynı zamanda evreni daha yakından anlamamıza yardımcı olacak bir sıçrayıştır.

Bu noktada belirtmek gerekir ki, yerçekimi yokluğunda astronotlar hızları hissetmeseler de, yine de uzayda yapılan her hareketin, uzay fiziği ve mikrogravite üzerindeki etkileri üzerinde durulması gereken önemli araştırma alanlarıdır. Bu, bilim insanlarının uzayda insan varlığını sürdürebilmesi için kritik öneme sahip bir konu olmuştur.

@BilimleBak 🌌🧬

Benben Taşı, Antik Mısır'ın yaratılış mito

Benben Taşı, Antik Mısır'ın yaratılış mitolojisinde önemli bir rol oynar ve genellikle Heliopolis'teki Güneş Tapınağı'na atfedilir. Yaratılış efsanesine göre, kaotik sulardan ilk yükselen kara parçasını temsil eder ve bu taşın üzerinde Güneş Tanrısı Atum veya Ra'nın durarak yaratılışı başlattığına inanılır. Bu mitolojik anlatım, Mısır'ın dini metinlerinde ve tapınak yazıtlarında dolaylı olarak geçmektedir.

Kaynaklarda Benben'in Yeri

Benben Taşı'nın kendisine atıfta bulunan en önemli kaynaklar:

1. Mısır Koşuları ve Efsaneleri: Heliopolis'in Güneş Tanrısı Ra'ya adanmış metinlerinde, Benben taşı kozmik düzenin başlangıcını simgeler.

2. Piramit Yazıtları: Antik piramitlerde, firavunların Ra'ya yükselişini sembolize eden metinler yer alır ve bu taş dolaylı olarak bahsedilir.

3. Dini Metinler: Ölüler Kitabı gibi eserlerde yaratılış mitolojisine dair bilgiler bulunur.

Benben Taşı'nın Ortaya Çıkışı

Benben kelimesi, "parlamak" veya "yükselmek" anlamına gelir ve bu taş, kozmik bir ışığın kaynağı olarak tasvir edilir. Arkeolojik bulgular, Benben Taşı'nın gerçek bir obje mi yoksa tamamen mitolojik bir konsept mi olduğu konusunda kesin bir fikir birliği sağlamamıştır. Ancak, piramitlerin en üst kısmındaki piramiton taşlarının, Benben Taşı'nın fiziksel temsili olduğu düşünülür.

Yazıtlarla İlgili Bilgiler

Benben Taşı'na dair doğrudan bir yazıt bulunmasa da, Heliopolis'teki tapınak yazıtları ve Ra kültüyle ilişkilendirilen metinler, bu taşın kozmolojik ve dini önemini anlamamıza yardımcı olur. Heliopolis’teki güneş tapınağının yazıtlarında, taşın kutsal bir sembol olduğu vurgulanır. Taşın üzerinde yazılı bir metin olup olmadığı belirsizdir, çünkü orijinal taş günümüze ulaşmamıştır.

Bu bilgiler ışığında, Benben Taşı daha çok mitolojik ve sembolik bir anlam taşıyan bir nesne olarak kabul edilir.

The British Museum - Mısır Mitolojisi

@bilimlebak 🌌🧬

Örümcek ağlarını bu kadar güçlü kılan tem

Örümcek ağlarını bu kadar güçlü kılan temel etmen, örümcek ipeği proteinlerinin eşsiz yapısı ve düzenidir. Örümcek ipeği, fibroin adlı proteinlerden oluşur ve bu proteinler, kristal benzeri sert bölgeler ile esnek amorf bölgelerin bir kombinasyonunu içerir. Kristal yapılar, çekme dayanıklılığı sağlarken amorf bölgeler, ipeğe esneklik kazandırır. Bu özellikler sayesinde örümcek ipeği, çelikten daha sağlam ve aynı zamanda oldukça elastiktir.

İpeğin güçlü olmasının bir diğer nedeni, moleküler düzeydeki hidrojen bağlarıdır. Bu bağlar, küçük yapısal değişimlere uyum sağlayarak enerji emebilir ve ipliğin kopmasını önler. Ayrıca, örümceklerin ürettiği ipek iplikleri, oldukça ince olmalarına rağmen (genellikle bir insan saçından 5 kat daha ince), çekme mukavemetleri ve enerji soğurma kapasiteleri sayesinde şaşırtıcı derecede dayanıklıdır. Bu bileşenlerin uyumu, örümcek ağlarını hem dayanıklı hem de esnek kılar.

@BilimleBak 🌌🧬

Çulha kuşu (Remiz Pendulinus), dokumacı kuşlar

Çulha kuşu (Remiz Pendulinus), dokumacı kuşlar ailesine ait, Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika'ya kadar uzanan geniş bir bölgede yaşamlarını sürdürürler. Bu kuşlar, özellikle yuva yapma becerileriyle tanınır. Erkek çulha kuşları, dişilerini etkilemek için uzun ve sağlam otlardan veya yaprak liflerinden özenle ördükleri asılı yuvacıklar inşa eder. Çulha kuşlarının yuvaları, genellikle ağaç dallarından aşağı doğru sarkan karmaşık yapılardır ve güçlü rüzgârlara karşı dayanıklıdır.

Çulha kuşları, yuva yaparken yılanlar gibi yırtıcılara karşı koruyacak şekilde tasarlar. Bu kuşların yuvalarındaki gizli odacık ya da koruma bölmesi, yuvanın alt kısmına doğru yapılır. Bu odacık, yuvanın içindeki ana yaşam alanına ulaşmayı zorlaştırır ve özellikle sürüngenler gibi tehlikeli avcıların girişini engellemek için kullanılır.

Çulha kuşlarının yuvaları, genellikle dalların ince uçlarına asılarak inşa edilir. Bu konum da yılanların ve diğer yırtıcıların erişimini zorlaştırır. Yuva tasarımındaki bu doğal "savunma mekanizmaları," çulha kuşlarının hayatta kalma stratejilerinin bir parçasıdır ve onları doğadaki en etkileyici mühendislerden biri yapar.

@BilimleBak 🌌🧬

En Sessiz Uçan Kuş Deneyi: 👑Baykuşlar! Bayku

En Sessiz Uçan Kuş Deneyi: 👑Baykuşlar!
Baykuşlar, doğanın en etkileyici avcılarından biridir ve onların başarısında en önemli faktörlerden biri, sessiz uçabilme yetenekleridir. Peki, bu sessizliğin sırrı nedir? BBC’nin gerçekleştirdiği deney, baykuşların bu yeteneğini anlamak için harika bir fırsat sundu. Özel kameralar ve hassas mikrofonlarla yapılan çalışmada, baykuşların kanatlarının kenarlarında yer alan ince tüylerin, uçuş sırasında havanın akışını mükemmel bir şekilde düzenlediği ve bu sayede neredeyse hiç ses çıkarmadıkları ortaya çıktı. Ayrıca, tüylerin yüzeyindeki mikro yapılar, ses dalgalarını emerek havanın daha pürüzsüz hareket etmesini sağlıyor.

Bu inanılmaz özellik, baykuşlara gece avlanırken sessizce avlarının yanına yaklaşma avantajı sunuyor. Tamamen fark edilmeden hareket edebilmeleri, fareler ve diğer küçük memeliler gibi avlarını şaşırtmalarına olanak tanıyor. Bilim insanları, baykuşların sessiz uçuş mekanizmalarını inceleyerek, modern hava araçlarının tasarımında sessizlik ve verimliliği artırmayı hedefliyor. Bu deney, yalnızca baykuşların eşsiz biyolojik yapısını gözler önüne sermekle kalmadı; aynı zamanda doğadan nasıl ilham alabileceğimizi bir kez daha gösterdi. Baykuşların kanatlarındaki bu doğal mühendislik, onları sessiz avcılar dünyasında gerçek bir şampiyon yapıyor.

@BilimleBak 🌌🧬

Samanyolu ve Andromeda Galaksileri’nin yaklaşı

Samanyolu ve Andromeda Galaksileri’nin yaklaşık 4 milyar yıl sonra çarpışacağını biliyoruz. Bu muhteşem kozmik olay sırasında neler yaşanacağını anlattık. Ancak bu süreçte Güneş’in ve Dünya’nın geleceği ne olacak?

Güneşimizin şu anki yakıtını tüketmesine yaklaşık 5 milyar yıl kaldı. Bu süre zarfında Güneş, bir kırmızı dev yıldıza dönüşerek genişleyecek ve Dünya’yı kavuracak kadar büyüyecek. Dünya, bu süreçte yaşanamaz hale gelecek ve üzerindeki yaşam tamamen sona erecek. Sizce bu süre boyunca insanlık bir şekilde evrende yaşamını sürdürüp bu kozmik çarpışmaya tanıklık edebilecek mi?

@BilimleBak 🌌🧬

Sibirya kaplanları, doğanın en etkileyici ve mu

Sibirya kaplanları, doğanın en etkileyici ve muazzam yaratıklarıdır. Göz alıcı zarafetleri ve vahşi güçleriyle, yalnızca bir avcı değil, aynı zamanda ormanın ruhu gibidirler. Yüksek dağlardan, geniş ormanlara kadar her adımda iz bırakan bu yırtıcılar, adeta yer yüzünde birer efsane gibi dolaşırlar. 3 metreye kadar ulaşabilen uzunlukları ve 300 kilogramı aşabilen ağırlıkları ile gerçek bir doğa harikasıdır. Bir pençe darbesiyle devasa güç gösterisi yaparak avlarını yere sererler, ancak sadece güç değil, strateji ve çeviklik de bu yırtıcıyı olağanüstü kılar. Çalılıkların içinde adeta bir hayalet gibi hareket eder, görünmeden avına doğru sürükler.

Fakat bu muazzam canlılar, dünyanın son kalan köşelerinde birer gölge gibi var olmaya çalışıyor. Zorlu Sibirya kışlarının pençesinden, sonsuz ormanların derinliklerine kadar, her gün bir adım daha yaklaşan yok oluşun eşiğindedirler. Bugün, doğada kalan sadece 500'ün altında Sibirya kaplanı vardır. Yavaşça kaybolan bu tür, adeta kaybolmaya yüz tutmuş bir rüya gibi. Oysa bir zamanlar, bu muazzam yaratıklar Sibirya'nın derinliklerinde özgürce hüküm sürüyordu. Şimdi ise, geriye sadece hatıraları ve korunmaya çalışılan az sayıdaki birey kaldı.

Bu kaplanlar, sadece bir tür değil; doğanın kalbinin atışıdır. Sibirya'nın her karış toprağını, her ağaç dalını, her kar tanesini kendilerine ait hissederek yaşadılar. Ama bu kalp, bugün tehlike altında. Sibirya kaplanlarının kaybolması, yalnızca bir türün kaybolması değil, doğanın kaybolması demektir. Onları korumak, dünyamızın ve onun vahşi ruhunun korunması anlamına gelir.

@BilimleBak 🌌🧬

İnsan kalbi, vücudun en etkileyici organlarında

İnsan kalbi, vücudun en etkileyici organlarından biridir ve güçlü bir pompa mekanizmasıyla her gün yaklaşık 100.000 kez atarak 7.500 litre kanı vücuda dağıtır. O kadar güçlüdür ki, kanı 120 mmHg basınçla pompalar ve bir arter kesilirse yaklaşık 7-8 metre uzağa fışkırtabilir. Kendi elektriksel sistemi sayesinde vücuttan çıkarıldığında bile kısa bir süre atmaya devam edebilir. Bu harika organ, ortalama bir yaşam süresi boyunca yaklaşık 2,5 milyar kez atar ve yorulmadan çalışır. Hatta fetüs halindeyken attığı ritmik ses, beynin gelişiminde önemli bir rol oynar. Hem fiziksel gücü hem de biyolojik önemini düşündüğümüzde, kalbin mucizevi bir organ olduğu kesin!

@BilimleBak 🌌🧬

Zaman... Bir kum tanesi kadar küçük ama bir oky

Zaman... Bir kum tanesi kadar küçük ama bir okyanus kadar derin. Sadece 60 saniyelik bir süre, evrensel tarih açısından göz açıp kapayıncaya kadar geçen bir an gibi görünebilir. Ancak bu kısacık sürede bile sonsuz bir hikaye gizlidir.

Bu videoda, Büyük Patlama ile başlayan evrenin hikayesini, galaksilerin oluşumundan yıldızların dansına, yaşamın kıvılcımından insanlık tarihine kadar uzanan bir zaman yolculuğuyla anlatıyoruz. Bu 1 dakikalık serüven, aslında zamanın ne kadar kısa göründüğü kadar uzun ve dolu dolu yaşandığını da gösteriyor.

Düşünün, sadece bir dakika: Bir yanda evrenin yaratılışını hayal edebileceğiniz kadar büyük, diğer yanda bir insanın aldığı nefes kadar kısa. İşte bu videoyla, 13.8 milyar yıllık evrenin hikayesini bir dakikaya sığdırıyoruz. Siz de izleyin ve bu eşsiz yolculuğa tanık olun. Zamanın nasıl aktığını ve neler taşıdığını yeniden düşünün.

@BilimleBak 🌌🧬

Ateşin keşfi, insanlık tarihinin en önemli dö

Ateşin keşfi, insanlık tarihinin en önemli dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir. İlk insanlar, doğada doğal yollarla oluşan yangınlardan aldıkları ateşi kontrol etmeyi öğrenerek, onun gücünden yararlanmaya başladı. Yaklaşık M.Ö. 100.000 yıllarında, ateşin sistematik kullanımı, hem ısınma hem de avladıkları besinleri pişirme amaçlı bir teknolojiye dönüştü. Ateş sayesinde insanlar, karanlık gecelerde güvenlik sağladı, soğuk iklimlerde hayatta kalmayı başardı ve besinlerini daha verimli şekilde sindirerek biyolojik evrimlerinde ilerleme kaydetti. Titan Prometheus’un mitolojik olarak tanrılardan çaldığı bir hediye olarak betimlenen ateş, aslında insanlığın ilk ve en büyük teknolojisi olarak, tarih boyunca diğer keşiflerin temelini attı.

@BilimleBak 🌌🧬

Video konusu: Melodyseep Youtube Channel

1. Apoptoz: Programlı Hücre Ölümü
Apoptoz, hücrenin "intihar ettiği" düzenli bir süreçtir. Bu, organizma için genellikle faydalıdır ve bazı temel amaçlara hizmet eder:

Eski ve İşlevsiz Hücrelerin Ortadan Kaldırılması: Vücuttaki eski veya hasar görmüş hücrelerin temizlenmesi.
Gelişim Süreci: Embriyonik gelişimde, örneğin parmakların arasındaki zarların kaybolması gibi süreçlerde.
Hastalıklara Karşı Koruma: Kanserleşme eğilimi gösteren hücrelerin yok edilmesi.
Apoptoz Süreci:
-Hücre, ölüm sinyalini alır (örneğin, hasar görmüş DNA veya stres).
-Hücrenin içinde kaspaz enzimleri adı verilen özel proteinler aktifleşir.
-Hücre, çevresine zarar vermeden küçülür ve "apoptotik cisimcikler" adı verilen paketlere bölünür.
-Komşu hücreler veya bağışıklık sistemi bu kalıntıları yok eder.
Apoptoz genellikle sessiz bir ölümdür. Vücutta inflamasyona (iltihaplanmaya) yol açmaz.

2. Nekroz: Kontrolsüz Hücre Ölümü
Nekroz, genellikle hücreye dışarıdan gelen zararlar nedeniyle meydana gelir ve kontrolsüz bir süreçtir. Bu zararlar arasında:

Fiziksel Hasar: Travma, yüksek sıcaklık veya radyasyon.
Kimyasal Maddeler: Zehirli bileşikler veya toksik maddeler.
Enfeksiyonlar: Bakteri veya virüs kaynaklı hücresel tahribat.
Nekroz Süreci:
-Hücre, aşırı strese veya hasara maruz kalır.
-Hücrenin zar yapısı bozulur, içeriği dışarı sızar.
-Hücre parçalandıkça, çevresindeki dokular zarar görür.
-Bu süreç genellikle inflamasyona neden olur ve organizmaya zarar verir.
Nekroz, genellikle organizma için olumsuz sonuçlar doğurur ve kangren gibi ciddi durumlarla ilişkilendirilir.

@BilimleBak 🌌🧬

Hubble teleskopu ile çekilen bu sarmal galaksi Dünya'dan 45 Milyon ışık yılı uzakta. 🌀

Şuana kadar yaklaşık 1 milyon galaksiyi doğrudan gözlemleyip, katalogladık. Hubble, James Webb ve modern teleskoplarla yapılan bilimsel araştırmalarla yaptığımız tahmini matematiksel veriler bize evrende yaklaşık 2 trilyon galaksi olduğunu gösteriyor. Bu kadar büyük bir evrende "Yalnız mıyız?" sorusunun sizce de net bir cevabının olması gerekmez mi?

@bilimlebak 🌌🧬

📸 ESA/Hubble ve NASA, D. Thilker, J. Lee ve PHANGS-HST Ekibi

Timsahlar, doğanın en ilginç ve hayatta kalma k

Timsahlar, doğanın en ilginç ve hayatta kalma konusunda en yetenekli canlılarından biridir. Krokodil türleri ve Alligatoridae familyasına ait bazı timsahlar, özellikle soğuk hava koşullarında hayatta kalabilmek için kendilerini adeta "dondurur" ve bu davranış, onların doğadaki en şaşırtıcı hayatta kalma stratejilerinden biridir. Timsahlar, bu süreçte bradikardi adı verilen bir duruma girerler; yani kalp atışları yavaşlar ve vücut fonksiyonları minimum seviyeye iner. Bu sayede vücut sıcaklıkları düşer, tıpkı bir tür hipotermi hali gibi.

Timsahlar soğuk sularda ya da yiyecek bulamadıkları dönemlerde, vücutları tamamen durma noktasına gelir ve neredeyse tamamen hareketsiz hale gelirler. Beyin ve vücut organları da çok düşük hızda çalışır, böylece hayatta kalmak için enerjilerini en aza indirirler. Bu uyku hali, timsahların kış koşullarında hayatta kalmasını sağlar.

Ancak çevresel koşullar iyileştiğinde, örneğin su sıcaklıkları arttığında, timsahlar hızla "uyanır" ve normal aktivitelerine geri dönerler. Bu inanılmaz uyum yetenekleri, onların yalnızca 4 büyük kitlesel yok oluşu atlatmalarını değil, aynı zamanda bu tür zorlu koşullara dayanabilmelerini de açıklar. Bu hayatta kalma stratejileri, timsahların ne kadar eski ve gizemli varlıklar olduklarını, doğanın onlara ne denli etkileyici uyum mekanizmaları sunduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.

@BilimleBak 🌌🧬

Mısır'ın Sahra Çölü’ndeki Wadi Al-Hitan (B

Mısır'ın Sahra Çölü’ndeki Wadi Al-Hitan (Balina Vadisi) bölgesinde bulunan balina fosilleri, balinaların aslında kara canlılarından evrimleştiğini gösteren ilginç kanıtlar sunuyor. Bu fosiller, balinaların milyonlarca yıl önce karada yürüyebilen, arka bacaklı memelilerden deniz yaşamına geçtiğini ortaya koyuyor. Özellikle Basilosaurus ve Dorudon adlı iki balina türü, arka ayak kemikleri gibi kara yaşamına ait izler taşıyor ve bu sayede balinaların evrimsel geçiş sürecinin farklı aşamalarını gözler önüne seriyor.

Bu fosiller ayrıca, Sahra Çölü'nün 40 milyon yıl önce büyük bir okyanusla kaplı olduğunu ve burada köpekbalığı, vatoz gibi pek çok deniz canlısının yaşadığını kanıtlıyor. Basilosaurus fosillerinde diğer deniz canlılarının kalıntılarına rastlanması, onun yırtıcı bir balina olduğunu gösterirken, yavru Dorudon fosilleri de beslenme ve koruma davranışlarına dair ipuçları sunuyor. Bu antik kalıntılar, çölün altındaki eski okyanus ekosistemini ve balinaların suya uyum sağlama süreçlerini anlamamıza büyük katkı sağlıyor.

@bilimlebak 🌌🧬

"Karanın, denizin ve gökyüzünün en hızlılar

"Karanın, denizin ve gökyüzünün en hızlılarını görmeye hazır mısınız? Karada, saatte 120 km hızla koşabilen çita, avının peşine düştüğünde sadece birkaç saniyede inanılmaz bir hıza ulaşır! Suların en hızlısı, saatte 132 km hıza ulaşabilen Siyah marlin balığı; bu hız, onu okyanusların gerçek hız ustası yapıyor. Gökyüzünde ise gökdoğan, avına dalışta saatte 390 km hızla uçabilir! En hızlıları tanıdık, şimdi hızın büyüsüne kapılma zamanı!"

@BilimleBak 🌌🧬

"Cutlassfish," Türkçede "kılıç dişli balık"

"Cutlassfish," Türkçede "kılıç dişli balık" veya "şerit balığı" olarak bilinir. Özellikle Trichiurus lepturus türü, Atlantik ve Pasifik okyanuslarında bulunur ve uzun, ince gövdesiyle dikkat çeker. Bu balık, kılıç benzeri dişlere sahip olduğundan bu isimle anılır ve Türkiye’de bazı bölgelerde "gümüş balığı" veya "şerit balığı" olarak da bilinir. Cutlassfish veya şerit balığı çok parlak bir görünüme sahiptir. Gümüşi, yansımalı bir derisi vardır ve ince uzun vücudu ışığı yansıtarak metalik bir parlaklık yaratır. @BilimleBak 🌌🧬

Tavuk ve yumurta paradoksunun ardındaki evrimsel

Tavuk ve yumurta paradoksunun ardındaki evrimsel süreçler, evrimsel biyoloji için de büyük bir öneme sahiptir. Cenevre Üniversitesi’nin keşfi, bu soruyu yalnızca felsefi bir tartışma olmaktan çıkarıp, evrimsel süreçlere dair somut bilimsel verilere dayanan bir tartışma haline getirdi.
Bu evrimsel bakış açısının, diğer türlerin evrimsel gelişimlerini anlamada da önemli bir rol oynadığı söylenebilir. Bu tartışmalar, evrimsel biyolojinin temellerine dair önemli bir anlayış sağlar, çünkü dünyadaki ilk hayvan türlerinin ve onların genetik yapıların evrimsel temelleri hakkında önemli bilgiler sunar. Yani, tavuk ve yumurta paradoksu, evrimsel biyoloji açısından sadece bir soru değil, bir evrimsel yolculuğun anlaşılması için büyük bir fırsat sunuyor.

@BilimleBak 🌌🧬

Daha fazla yükle Instagram'da takip et

İnstagram’da bizi takip ederek Günlük Bilimsel içeriklerimizle daha çok karşılaşabilirsiniz.

Bilimle Bak İnstagram hesabı için tıklayınız.