Bazı Göller Neden Kırmızı ya da Pembe Renge Bürünür? Doğanın tam ortasında, adeta başka bir dünyadan fırlamış gibi duran kırmızı bir göl! Evet, Maharlo Gölü’nün büyüleyici kırmızı rengi, insana gerçeküstü bir manzara sunuyor. Peki, bu şaşırtıcı renk nereden geliyor, hiç merak ettiniz mi? Gölün bu göz alıcı kırmızısının arkasında bilimsel bir mucize yatıyor.
Türkiye’deki Tuz Gölü de yaz aylarında sıcaklığın yükselmesiyle kırmızı ya da pembe renge bürünür. Suyun buharlaşmasıyla gölün yüzeyindeki tuz konsantrasyonu artar ve gölde yaşayan bazı mikroorganizmaların çoğalmasına neden olur.
Maharlo Gölü’nün suyundaki aşırı tuz oranı, bu tuhaf güzelliğin sırrını açığa çıkarıyor. Bu kadar tuzlu bir ortamda çok az canlı hayatta kalabilir, ancak Dunaliella salina adlı bir alg bu sert koşullara meydan okur. Dunaliella, kendini korumak ve hayatta kalmak için vücudunda bol miktarda beta-karoten üretir. Bu pigment sayesinde göl, kış aylarında sakin ve berrak görünen suyunu, yaz geldiğinde parıltılı kırmızı bir renge çevirir. Beta-karoten sadece Dunaliella’yı değil, aynı zamanda gölün suyunu da kızıla bürür!
Bu kırmızının tek kaynağı algler de değil. Halobacterium gibi tuz seven bakteriler de bu renkli gösteriye katılır. Kendi kırmızı pigmentleri olan bakteriyorodopsin sayesinde göldeki renk yoğunluğunu iyice artırırlar. Özellikle yaz aylarında sıcaklık yükseldiğinde ve buharlaşma arttığında, göldeki tuz konsantrasyonu daha da yoğunlaşır. Böylece bu mikroorganizmalar gölde çoğalır, ortaya neredeyse gerçek dışı bir kırmızı manzara çıkar.
İnsanlar Maharlo Gölü’nü ziyaret ettiğinde, bu muhteşem kırmızı görüntüye karşı büyülenmeden edemiyor. Doğa, burada hem bilimsel hem de görsel bir şov sunuyor. Kışın sakin ve sükûnet içinde olan göl, yaz geldiğinde adeta başka bir evrene açılan bir kapı gibi büyüleyici bir kırmızı renge bürünüyor. Maharlo Gölü’nün bu eşsiz değişimi, doğanın sürprizlerle dolu olduğunu bir kez daha kanıtlıyor.
Kaynaklar ve İleri Okuma için tıklayınız.
Dunaliella Salina Üzerine Çalışmalar: Dunaliella salina, Tuz Gölü gibi aşırı tuzlu ortamlarda bulunan bir mikroalg türüdür ve pembe renk oluşumunda başrolü oynar. Bu mikroalg, yoğun güneş ışığı altında beta-karoten üretir ve suyun kırmızı-pembe tonlarında görünmesine neden olur. Bu konuda daha fazla bilgi için şu makale iyi bir kaynak olabilir:
Borowitzka, M. A. “Dunaliella: biology, production, and markets.” Dunaliella (1981): 27-58.
Tuz Gölü Ekosistemleri Üzerine Bilimsel Makaleler: Tuz Gölü gibi aşırı tuzlu ekosistemlerde yaşayan mikroorganizmalar ve bakteriler hakkında yapılan çalışmalar. Özellikle Halobacterium gibi bakterilerin rolü hakkında şu kaynaklar değerlendirilebilir:
Oren, Aharon. “Halophilic microorganisms and their environments.” Cellular Origin, Life in Extreme Habitats and Astrobiology 5 (2002): 81-96. Elevi Bardavid, Rahel, et al.
“Halophilic Archaea from the Hypersaline Dead Sea and Other Hypersaline Environments.” Life in Extreme Habitats (2018): 309-328.
Türkiye’nin Doğal Gölleri Üzerine Araştırmalar: Türkiye’deki Tuz Gölü ve benzeri tuzlu göllerin ekolojik yapısı hakkında yapılmış çalışmalar ve Türkiye’nin doğal gölleri üzerine genel bilgilendirme sunan kaynaklar:
Ekmekçi, F. G., Acar, B., & Çelik, K. (2005).
“Türkiye’nin Tuzlu Göllerinin Ekosistem Durumu ve Biyolojik Çeşitlilik”. Türkiye Su Bilimleri Dergisi 19(1), 51-61.
Tuz Gölü Üzerine Popüler Bilim Yazıları: Tuz Gölü’nün renk değişimi ve bu değişimin doğal sebepleri üzerine popüler bilim makaleleri veya blog yazıları genellikle seyahat sitelerinde ve doğa bloglarında bulunabilir:
“Tuz Gölü’nün Pembe Rengi: Mikroorganizmalar ve Beta-Karoten” Doğal Harikalar (2023).
“The Pink Salt Lakes of Turkey: An Ecosystem’s Natural Wonder.” Science Daily (2022).
Bilimle kalın, bilimle bakın.
İlginizi Çekebilir: Dünyada Güneşin Hiç(!) Batmadığı Yerler ve Bu Olağanüstü Doğa Olayı
Yorum Yapın!
Son Çıkan Makaleler
Foto Galeri
2 replies on “Bazı Göller Neden Kırmızı ya da Pembe Renge Bürünür?”
[…] İlginizi Çekebilir: Bazı Göller Neden Kırmızı ya da Pembe Renge Bürünür? […]
[…] İlginizi Çekebilir: Bazı Göller Neden Kırmızı ya da Pembe Renge Bürünür? […]